حضرت زهرا (س)؛ نماد اخلاق و معنویت
فاطمیه آغاز مسیر عاشورا است
حجتالاسلام و المسلمین علیاکبر اسکندری، کارشناس مذهبی، به بررسی پیامها و ابعاد اجتماعی ایام فاطمیه و شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) پرداخت.
به گزارش اولین خبر، حجتالاسلام اسکندری درباره پیام شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) گفت: «این واقعه، ریشه تمام انحرافات تاریخی را آشکار میکند. اگر واقعه کربلا را نقطه اوج مظلومیت تاریخ اسلام بدانیم، آغاز این مسیر از ماجرای شهادت حضرت زهرا (س) شروع شده است. جامعه مسلمانان در آن زمان، از دختر پیامبر اکرم (ص) و تنها حامی ولایت حمایت نکردند و همین بیتوجهی به آموزههای پیامبر، زمینهساز انحرافات بعدی شد.»
وی با تأکید بر اهمیت توجه به ابعاد اجتماعی این واقعه افزود: «این ماجرا به ما میآموزد که باید در هر زمان، از ولی خدا و حجت الهی پشتیبانی کنیم. بیتوجهی به این اصل، آغازگر تمام مشکلات و انحرافات تاریخی بوده است. پیام این واقعه برای امروز ما این است که جامعه باید نسبت به ولایت و رهبری حساس باشد و از اشتباهات تاریخی گذشته درس بگیرد.»
اهمیت پرداختن به ایام فاطمیه در جامعه امروز
این کارشناس مذهبی پرداختن به ایام فاطمیه را ضروری دانسته و تصریح کرد: «ایام فاطمیه فرصتی است برای بازخوانی وقایع تاریخی و اجتماعی صدر اسلام. بررسی این وقایع میتواند ما را نسبت به اهمیت مسئله ولایت و نقش محوری آن در جامعه آگاه کند. حضرت زهرا (س) در دفاع از ولایت جان خود را فدا کردند، و این جانفشانی باید برای نسلهای آینده نیز بهعنوان الگویی از ایستادگی و مقاومت در برابر انحرافات، معرفی شود.»
راهکار انتقال پیام شهادت حضرت زهرا (س) به نسلهای آینده
حجتالاسلام اسکندری درباره چگونگی انتقال پیام این واقعه به نسلهای آینده گفت: «برای انتقال پیام شهادت حضرت زهرا (س)، باید از ابزارهای فرهنگی و رسانهای بهره برد و داستان ایستادگی و دفاع ایشان از ولایت را به زبانی ساده و قابلفهم بیان کرد. لازم است با تکیه بر آثار تاریخی و آموزههای دینی، عمق مظلومیت و ایستادگی ایشان در برابر ظلم برای جوانان بازگو شود.»
وی در ادامه اظهار داشت: «امروز وظیفه داریم از طریق احیای یاد و نام حضرت زهرا (س)، آموزههای ایشان را در جامعه نهادینه کنیم. ایام فاطمیه بهترین فرصت برای تبیین نقش ولایت در تاریخ اسلام و اثرات آن بر زندگی اجتماعی و فردی است.»
تاثیر برگزاری مراسم ایام فاطمیه بر انسجام و ایمان جامعه شیعه
حجتالاسلام و المسلمین اسکندری در ادامه گفتگوی خود با اشاره به برگزاری مراسم ایام فاطمیه اظهار داشت: «یکی از مهمترین فواید این مراسم، تقویت ایمان و انسجام جامعه شیعه است. زمانی که شیعیان گرد هم میآیند و به بررسی ابعاد اعتقادی و تاریخی زندگی حضرت زهرا (س) میپردازند، پیوند خود را با ولایت و امامت مستحکمتر میکنند. این گردهماییها تنها محدود به عزاداری نیست، بلکه فرصتی است برای بازخوانی آموزهها و الگوبرداری از سبک زندگی حضرت زهرا (س). ایشان الگویی کامل نهتنها برای امام زمان (عج) بلکه برای تمام بشریت هستند.»
وی افزود: «مطالعه و مرور زندگی حضرت زهرا (س) میتواند ما را به تکنیکهای تربیتی ایشان رهنمون کند. این تکنیکها، اگر در جامعه عملیاتی شوند، تأثیرات مثبت اجتماعی بسیاری خواهند داشت، از جمله کاهش ناهنجاریهای اجتماعی و کاهش آمار طلاق. با بهرهگیری از این آموزهها، رفتار، کردار، و منش فردی و اجتماعی مردم دچار تغییرات عمیقی خواهد شد.»
نقش رسانهها در تبیین پیام و الگوی حضرت زهرا (س)
حجتالاسلام اسکندری در ادامه به نقش رسانهها در انتقال پیام و الگوبرداری از زندگی حضرت زهرا (س) اشاره کرد و گفت: «امروز زبان اول دنیا، زبان رسانه است. رسانهها مسئولیت بزرگی در انعکاس پیام ایام فاطمیه دارند و باید از این ابزار قدرتمند برای معرفی الگوی حضرت زهرا (س) به جامعه جهانی بهرهبرداری کنند. تولید محتوای موثر درباره زندگی و شخصیت حضرت زهرا (س) میتواند نقش مهمی در تبیین آموزههای ایشان ایفا کند.»
وی با تاکید بر اهمیت سواد رسانهای و ضرورت تولید محتوای کیفی افزود: «اگر رسانهها به درستی وظایف خود را انجام ندهند، صدای حق در برابر هجمههای تبلیغاتی دشمنان گم میشود. امروز، اسرائیل با وجود جنایتهای بیشمار خود، همچنان توانسته از طریق رسانهها برای خود حامیانی پیدا کند. این نشاندهنده قدرت رسانه در کنترل افکار عمومی است. وظیفه ما این است که با تولید محتوای غنی، حقایق را به گروههای مختلف جامعه منتقل کنیم، بهویژه به افرادی که اطلاعات خود را از رسانهها دریافت میکنند.»
وظیفه رسانهها در عصر کنونی
این کارشناس مذهبی با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب گفت: «مقام معظم رهبری بارها بر اهمیت تولید محتوا تاکید کردهاند. رسانهها باید منبرهای جدیدی برای رساندن پیام ایام فاطمیه به جامعه ایجاد کنند. از این طریق، میتوان پیام حضرت زهرا (س) را نهتنها به جامعه شیعه بلکه به تمام بشریت منتقل کرد. در دنیای امروز، رسانه ابزار اصلی تاثیرگذاری است و نباید از این ظرفیت بزرگ غافل شد.»
سبک زندگی حضرت زهرا (س) و تاثیر آن بر جوانان امروز
حجتالاسلام و المسلمین اسکندری در ادامه این گفتگو به اهمیت الگوبرداری جوانان از سبک زندگی حضرت زهرا (س) پرداخت و گفت: «حضرت زهرا (س) الگویی جامع برای تمام انسانها در هر زمان هستند. این نکته که امام زمان (عج) میفرمایند "مادرم الگوی من است" نشاندهنده عمق آموزههای زندگی ایشان است. جوانان امروز نیز میتوانند در زندگی روزمره خود از این الگو بهره بگیرند و مفاهیم سبک زندگی ایشان را در ابعاد مختلف به کار ببندند.»
وی در توضیح این مطلب افزود: «زندگی حضرت زهرا (س) را میتوان از دو جنبه مادی و معنوی بررسی کرد. از نظر مادی، سادهزیستی و قناعت ایشان نمونهای بینظیر است. حضرت در عین محدودیتهای مادی، زندگی خود را بر پایه رضایت الهی و خدمت به دیگران بنا نهادند. برای مثال، اهدای لباس عروسی به نیازمندان در همان روزهای اول ازدواج، نماد ایثار و دلسوزی ایشان نسبت به دیگران است. این عمل، پیامی روشن برای بشریت دارد که باید به فکر نیازمندان و مستضعفان جامعه باشیم.»
حضرت زهرا (س)؛ نماد اخلاق و معنویت
این کارشناس مذهبی ادامه داد: «ابعاد معنوی و اخلاقی زندگی حضرت زهرا (س) الگویی برجسته برای جوانان است. ایشان با دعا و عبادتهای خالصانه خود، همواره به دیگران فکر میکردند. امام حسن مجتبی (ع) نقل میکنند که حضرت زهرا (س) در شبهای جمعه تا صبح در محراب عبادت برای دیگران دعا میکردند. این رفتار، جوانان را به مسئولیتپذیری و دلسوزی نسبت به دیگران تشویق میکند و حس مسئولیت اجتماعی را در آنها تقویت میکند.»
وی تاکید کرد: «یکی از پیامهای مهم زندگی حضرت زهرا (س) برای جوانان این است که زندگی تنها محدود به خود نیست؛ بلکه ما مسئول سرنوشت دیگران نیز هستیم. این حس مسئولیتپذیری، اگر به درستی در جوانان نهادینه شود، میتواند اثرات شگرفی در بهبود جامعه داشته باشد.»
پاسخ به شبهات و برداشتهای اشتباه
حجتالاسلام اسکندری در پایان به برخی برداشتهای غلط درباره سادهزیستی و کرامت انسانی اشاره کرد و گفت: «برخی ممکن است سادهزیستی را به معنای ترک دنیا و بیتوجهی به مسائل مادی تفسیر کنند. اما حضرت زهرا (س) با سبک زندگی خود نشان دادند که میتوان در عین داشتن کرامت انسانی، سادهزیست و بخشنده بود. این پیام امروز نیز برای جامعه ما ضروری است و میتواند بسیاری از مشکلات اخلاقی و اجتماعی را حل کند.»
وی افزود: «الگو گرفتن از حضرت زهرا (س) به معنای پذیرش مسئولیتهای انسانی و اجتماعی و تلاش برای ایجاد تعادل میان زندگی مادی و معنوی است. این سبک زندگی میتواند راهگشای جوانان در مواجهه با چالشهای امروز باشد.»
درسهایی از زندگی حضرت زهرا (س)؛ مرگاندیشی، اخلاص و کمک به مظلومان
حجتالاسلام و المسلمین اسکندری در پایان این گفتگو به برخی نکات برجسته از زندگی حضرت زهرا (س) اشاره کرد و گفت: «حضرت زهرا (س) در تمام لحظات زندگی خود، اخلاص را سرلوحه قرار داده بودند. ایشان حتی هنگام کمک به یتیم، اسیر و نیازمند، هیچگاه انتظار تشکر نداشتند و این کارها را فقط برای رضای خدا انجام میدادند. این رفتار حضرت در سوره انسان نیز به عنوان الگویی قرآنی تأیید شده است. اگر این اصل در زندگی خانوادهها اجرا شود، بسیاری از اختلافات، مانند توقعات بیجا که یکی از عوامل اصلی طلاق است، کاهش خواهد یافت.»
مرگاندیشی؛ راهکاری برای اصلاح رفتارها
وی ادامه داد: «حضرت زهرا (س) حتی در شب اول ازدواج خود به یاد مرگ بودند و به این فکر میکردند که روزی از خانه شوهر به خانه قبر خواهند رفت. این مرگاندیشی، رفتاری را در انسان ایجاد میکند که او را از تکبر، احتکار، گرانفروشی و سایر ناهنجاریهای اجتماعی دور میسازد. کسی که به یاد مرگ باشد، دیگر به دنبال ظلم به دیگران یا حقکشی نیست و به فقرا و نیازمندان توجه بیشتری میکند.»
حجتالاسلام اسکندری افزود: «مرگاندیشی یا به تعبیر من "مرگدرمانی"، به انسان آرامش میدهد و او را از ترسهای بیمورد، مانند ترس از فقر، رها میکند. ترس از خدا نیز، که در امتداد همین مرگاندیشی است، انسان را به صفاتی، چون ادب، امانتداری و راستگویی سوق میدهد. قرآن نیز بارها به ارزش این تقوا و ترس از خدا تأکید کرده است.»
کمک به مظلومان؛ درسی جهانی از حضرت زهرا (س)
وی با اشاره به رفتارهای حضرت زهرا (س) در کمک به مظلومان گفت: «حضرت زهرا (س) در زندگی خود نشان دادند که یاری مظلوم هیچ حد و مرزی ندارد؛ نه دین، نه مذهب و نه ملیت. این اصل، حتی در امروز نیز باید سرلوحه جامعه شیعی باشد. کمک به مردم غزه و لبنان در برابر ظلم، مصداق همین آموزهها است. حضرت زهرا (س) و اهلبیت (ع) به ما آموختند که نگذاریم مظلومی بدون یاری بماند، و این اصل باید در تمامی جنبههای زندگی ما اجرا شود.»
سفرهداری و غذا دادن؛ راهی برای ایجاد توازن اجتماعی
این کارشناس مذهبی به اهمیت کمکهای مادی و معنوی در زندگی اشاره کرد و گفت: «یکی از درسهای زندگی حضرت زهرا (س) که در قرآن نیز مورد تأکید قرار گرفته، طعام دادن است. غذا دادن به نیازمندان، نه تنها باعث رفع گرسنگی آنان میشود، بلکه توازن اجتماعی ایجاد کرده و کینهها و اختلافات را از بین میبرد. این رفتار میتواند تکبر را از انسان دور کند و محبت و همدلی را در جامعه تقویت نماید.»
حجتالاسلام اسکندری در پایان گفت: «حضرت زهرا (س) الگویی بیبدیل از انسانیت، تقوا و مسئولیتپذیری بودند. اگر این آموزهها را به درستی در زندگی خود پیاده کنیم، جامعهای سرشار از محبت، عدالت و آرامش خواهیم داشت.»