وی با بیان این که در بحث رژیم درمانی اگر بیمار دارای وزن اضافه باشد گام اول باید کنترل کالری دریافتی توسط او باشد، تصریح کرد: مطالعات نشان می‌دهد که اگر بتوانیم 5 تا 10 درصد وزن بیمار را از این طریق کاهش دهیم به وضعیت خوبی برای کنترل دیابت در بیماران خواهیم رسید.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت افزود: نکته دوم در مدیریت تغذیه بیماران دیابتی مقدار دریافت کربوهیدرات‌هاست. هیچ‌گاه نباید کربوهیدرات دریافتی این بیماران را از یک حد محدود، بیشتر کاهش داد. به‌ویژه در بیماران دیابتی که دارو می‌خورند یا انسولین تزریق می‌کنند، مسئله مصرف کربوهیدرات‌ها بسیار مهم است.

وی اضافه کرد: معمولاً در بیماران دیابتی که انسولین تزریق می‌کنند متناسب با تعداد واحد انسولینی که دریافت می‌کنند، مقدار کربوهیدرات دریافتی توسط متخصصان تغذیه و رژیم درمانی محاسبه و به بیمار ارائه می‌شود.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفت: مثلا برای بیمارانی که روزانه ۸۰ تا ۹۰ دز انسولین در روز دریافت می‌کنند به ازای هر واحد انسولین ۴ تا ۱۲ گرم کربوهیدرات برای او در نظر می‌گیریم.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت بیان کرد: همچنین توزیع میزان کربوهیدرات مصرفی بیمار دیابتی با توجه به میزان کالری که باید دریافت کند و میزان انسولین مصرفی او باید طوری تنظیم شود که متناسب وضعیت بیمار باشد.

بیشتر بخوانید

• ۷.۵ میلیون ایرانی مبتلا به دیابت هستند

اسماعیل‌زاده افزود: علت این که بیمار دیابتی رژیم درمانی را کنار می‌گذارد عدم دقت در این موارد و ایجاد هیپوگلیسمی در او است که منجر به بدتر شدن حال بیمار می‌شود. در حالی که هدف مدیریت تغذیه و رژیم درمانی در بیماران دیابتی در کنار دارو درمانی، کنترل قند خون است.

وی با بیان این که در کنار مصرف کربوهیدرات‌ها در بیماران دیابتی، مصرف میان وعده‌ها نیز بسیار اهمیت دارد، گفت: این بیماران متناسب با دارو و انسولینی که دریافت می‌کنند هر یک تا ۱.۵ ساعت باید میان وعده بخورند. این میان وعده‌ها می‌تواند تامین‌کننده کربوهیدرات یا کالری آنان باشد.

وی با اشاره به نوع کربوهیدراتی که بیماران دیابتی باید مصرف کنند، اظهار کرد: در مدیریت تغذیه بیماران دیابتی تمرکز باید روی کربوهیدرات‌های پیچیده باشد نه کربوهیدرات‌های ساده. البته کربوهیدرات‌های پیچیده هم در برنامه غذایی این بیماران قرار داده می‌شود ولی کربوهیدرات‌هایی همچون قند، نوشابه، کیک، شیرینی، شکلات، بستی باید به صورت محدود مصرف شوند.

مدیرکل بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: حذف این کربوهیدرات‌ها بیمار را دچار استرس و اضطراب کرده و کنترل بیماری را با مشکل موجه می‌کند، بنابراین فقط باید مصرف آنها را محدود کرد.

اسماعیل‌زاده افزود: مصرف میوه به جز میوه‌هایی مانند صیفی جات و هندوانه، گرمک، خربزه، انگور، هلو، موز، انبه که قند خون بیمار را افزایش می‌دهند باید به صورت محدود مصرف شوند.

وی تاکید کرد: مصرف میوه‌های خشک همچون انجیر و خرمای خشک به‌ویژه خرمای زرد زاهدی، برای بیماران دیابتی بسیار خوب است. خوردن چای با مویز نیز به سلامتی این بیماران کمک می‌کند.‌

این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص تغذیه و رژیم درمانی با تاکید بر ضرورت مصرف میان وعده آخر شب در بیماران دیابتی به‌ویژه افرادی که انسولین تزریق می‌کنند، بیان کرد: با توجه به خواب ۷ تا ۸ ساعته بیمار و احتمال کاهش قند خون در آن‌ها مصرف میان وعده انتهای شب قبل از خواب حائز اهمیت ویژه‌ای است. این میان وعده می‌تواند مصرف یک لیوان شیر باشد که به خواب راحت آنان هم کمک می‌کند یا در کنار آن مصرف یک میوه که قند کمتری دارد.

اسماعیل‌زاده اظهار کرد: انجام فعالیت بدنی ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت به صورت روزانه برای بیماران دیابتی که از حالت پیاده روی معمولی سریع‌تر بوده و سربالایی و سرازیری نباشد نیز ضروری است، زیرا به کاهش حساسیت انسولین و کنترل قند خون بیمار کمک می‌کند.

وی افزود: گنجاندن مواد غذایی حاوی پروتئین‌ها همچون ماهی، انواع آجیل و مرغ به‌ویژه در بیماران دیابتی دارای اضافه وزن و چاقی مفید بوده و موجب ایجاد سیری در بیمار می‌شود.

وی مصرف سبزی‌ها را در طول روز و یا در کنار وعده‌های غذایی برای بیماران دیابتی مفید دانست و گفت: مصرف خیار، کدو رنده شده، کلم بروکلی، سبزیجات پخته شده و بخارپز در کنار وعده‌های غذایی برای این بیماران مفید است.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: با توجه به استفاده از برنج در فرهنگ غذایی ایرانیان، بیماران دیابتی می‌توانند از داروخانه‌ها سبوس برنج تهیه کرده و آن را مرتب به همراه برنج مصرف کنند تا برنج به کربوهیدرات کمپلکس تبدیل شده و به مصرف قند خون در آنان کمک کند.

اسماعیل‌زاده خاطرنشان کرد: مجموع توصیه‌های غذایی در کنار دارو درمانی و انسولین درمانی موجب کنترل بهتر قند خون در بیماران دیابتی می‌شود و با این که پزشکان خودشان می‌توانند برخی از این توصیه‌ها را انجام دهند، بهتر است بیمار را به کارشناس تغذیه ارجاع دهند تا کار درمان این بیماران به صورت تیمی بهتر انجام شود.