آینده کره زمین در تب و تاب تغییر
تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیتهای انسانی، بزرگترین و فراگیرترین تهدید برای کره زمین و حیات آن به شمار میرود، از همین رو سوم آبان (۲۴ اکتبر) به عنوان روز جهانی مبارزه با تغییرات اقلیمی گرامی داشته میشود تا فرصتی برای آگاهیبخشی و تشویق جوامع برای مقابله با تهدیدات جدی تغییرات اقلیمی باشد.
به گزارش اولین خبر ، تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی چالشی جدی و فراگیر است که تمام جنبههای زندگی بشر و محیط زیست را تحت تأثیر قرار میدهد، این پدیده ناشی از افزایش غلظت گازهای گلخانهای در جو زمین رخ میدهد است که بیشتر به واسطه فعالیتهای انسانی مانند سوزاندن سوختهای فسیلی، جنگلزدایی و استفاده بیش از حد از منابع طبیعی رخ میدهد.
افزایش دماهای جهانی، تغییرات غیرمنتظره در الگوهای آب و هوایی و افزایش سطح دریاها، تنها بخشی از پیامدهای این تغییرات هستند؛ تغییرات اقلیمی باعث به هم خوردن تعادل اکوسیستمها و بروز پدیدههایی مانند خشکسالیهای مکرر، سیلابهای ناگهانی و افزایش شدت و تعداد طوفانها میشود.
این مسائل علاوه بر اثرات مستقیم زیستمحیطی، تأثیرات اجتماعی و اقتصادی جدی نیز به همراه دارند و کاهش تولیدات کشاورزی، مهاجرتهای اجباری، و افزایش بیماریهای مرتبط با تغییرات آب و هوایی از جمله مشکلاتی هستند که جوامع بشری با آن مواجه میشوند و برای مقابله با این چالشها، دولتها و نهادهای بینالمللی تلاشهایی را در جهت کاهش انتشار گازهای گلخانهای و اجرای سیاستهای سازگار با محیط زیست آغاز کردهاند.
پیماننامههایی مانند توافقنامه پاریس تلاش میکنند تا کشورهای جهان را به کاهش تولید کربن و استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر متعهد کنند، از سوی دیگر، تحقیقات علمی و فناورانه نیز نقش مهمی در مقابله با تغییرات اقلیمی دارند، توسعه تکنولوژیهای نوین در حوزه انرژیهای پاک مانند استفاده از انرژی خورشیدی و بادی، میتواند به کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی کمک کند.
افزایش بهرهوری انرژی و اجرای روشهای جدید کشاورزی پایدار میتواند تأثیرات مثبتی بر محیط زیست داشته باشد و آگاهیرسانی و آموزش عمومی در خصوص تغییرات اقلیمی نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است، افزایش دانش و آگاهی جامعه درباره تأثیرات منفی این پدیده و تشویق به رفتارهای سازگار با محیط زیست میتواند به کاهش اثرات مضر تغییرات اقلیمی کمک کند، مشارکت افراد در برنامههای محیط زیستی و حمایت از سیاستهای حفاظتی میتواند نقش مهمی در ایجاد تغییرات مثبت داشته باشد.
در نهایت، مقابله با تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی نیازمند تلاشی مشترک و هماهنگ در سطح جهانی است و با همبستگی و همکاری بینالمللی، استفاده از تکنولوژیهای نوین، و افزایش آگاهی و تعهد همگانی، میتوان به حفظ زمین برای نسلهای آینده امیدوار بود و از آثار مخرب این پدیده کاست.
آینده کره زمین در تب و تاب تغییر
فوت سالانه ۱۲ هزار نفر در پی استنشاق دود حاصل از حریق جنگلها
یکی از عوارض گرمای جهانی، از بین رفتن بخشهایی از سیاره زمین بر اثر آتشسوزیهای جنگلی است و احتمال میرود سالانه ۱۲ هزار نفر به شمار افرادی که بر اثر استنشاق دود حاصل از این حریقها جان خود را از دست میدهند، افزوده شود.
یک مطالعه جداگانه نیز نشان داد که بین سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۹ میلادی، گرمای جهانی مساحت سوختهشده سیاره زمین را حدود ۱۶ درصد افزایش داده است، اما سایر اقدامات انسانی از جمله پاکسازی جنگلها و دشتها برای جادهسازی یا کشاورزی، کل مساحت سوختهشده را ۱۹ درصد کاهش داده است.
پروفسور «هیلاری بامبریک»، مدیر مرکز ملی اپیدمیولوژی و سلامت جمعیت در دانشگاه ملی استرالیا گفت: میلیونها نفر در این کشور طی آتشسوزیهای تابستانی سیاه در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ در معرض سطوح خطرناک و طولانی آلودگی ناشی از دود قرار گرفتهاند و این امر منجر به مرگ صدها نفر در آن زمان شد و عواقب سلامتی طولانیمدتی برای بسیاری دیگر خواهد داشت.
در حال حاضر احتمال وقوع موجهای شدید گرما پنج برابر بیشتر از ۱۵۰ سال قبل است و انتظار میرود با ادامه گرم شدن زمین، تکرار شود، افزایش دما، موجب خشکی طبیعت و جنگلها میشود تا محیطی ایدهآل برای آتش سوزیهای مهیب و مکرر ایجاد کند، این امر منجر به انتشار بیشتر گاز کربن دی اکسید میشود، تغییرات آب و هوایی را تشدید و به نوبه خود به وقوع آتش سوزیهای بیشتر کمک میکند.
چالشهای تغییرات اقلیمی و کمبود آب
تغییرات اقلیمی به عنوان یکی از بزرگترین چالشهای زیستمحیطی، تأثیرات گستردهای بر منابع آبی جهان دارد و افزایش دمای جهانی و تغییرات در الگوهای بارش موجب کاهش منابع آب شیرین شده است، خشکسالیهای مکرر، تغییرات در زمان و میزان بارش و کاهش سطح آبهای زیرزمینی از جمله پیامدهای مستقیم تغییرات اقلیمی هستند که منجر به کمبود آب در بسیاری از مناطق جهان شده است.
در بسیاری از مناطق خشک و نیمهخشک، تغییرات اقلیمی موجب کاهش بارشهای سالانه و افزایش تبخیر آب شده است، این وضعیت باعث میشود که آب دریاچهها، رودخانهها و ذخایر آب زیرزمینی کاهش یابد و منابع آبی برای کشاورزی، صنعت و شرب کمتر شود، این کمبود آب میتواند به بحرانهای جدی اجتماعی و اقتصادی منجر شود، زیرا کشاورزان نمیتوانند محصولات خود را تولید کنند و شهروندان با مشکلات دسترسی به آب سالم مواجه میشوند.
افزایش دمای جهانی نیز نقش مهمی در کاهش ذخایر آب برف و یخچالهای طبیعی دارد، ذوب شدن سریعتر یخچالها و کاهش ذخایر برفی، موجب کاهش منابع آب شیرین در فصول گرم سال میشود، این وضعیت به ویژه در مناطقی که به منابع آب برفی و یخچالی وابسته هستند، مشکلات بزرگی ایجاد کرده است و به کاهش حجم رودخانهها و جریان آبهای سطحی منجر شده است.
تغییرات اقلیمی همچنین موجب افزایش شدت و تعداد پدیدههای آب و هوایی شدید مانند سیلابها و طوفانها میشود، این پدیدهها باعث تخریب زیرساختهای آبی و آلودگی منابع آب میشوند، آبهای آلوده نه تنها برای مصرف انسانها و حیوانات نامناسب هستند، بلکه به اکوسیستمهای طبیعی نیز آسیب میرسانند و تنوع زیستی را تهدید میکنند.
برای مقابله با تأثیرات تغییرات اقلیمی بر کمبود آب، نیازمند اقدامات جدی و هماهنگ در سطح جهانی هستیم، از جمله این اقدامات میتوان به مدیریت بهینه منابع آب، افزایش بهرهوری آب در کشاورزی و صنعت، توسعه و استفاده از فناوریهای نوین در تصفیه و بازیافت آب و افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت حفاظت از منابع آب اشاره کرد، این تلاشها میتواند به کاهش تأثیرات منفی تغییرات اقلیمی بر منابع آبی و بهبود وضعیت دسترسی به آب سالم کمک کند.